12/07/2024
2024 թվականի հունիսի 25-28-ը Շվեյցարիայի Ժնև քաղաքում կայացավ Բազելի կոնվենցիայի բաց աշխատանքային խմբի 14-րդ հանդիպումը (OEWG 14)։
Հանդիպմանը մասնակցում էին ավելի քան 52 դիտորդներ և 130 կազմակերպությունների 369 պատվիրակներ։ Ներկա էր նաև «Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն» ՊՈԱԿ-ի թափոնների և քիմիական նյութերի ուսումնասիրության ծառայության պետ, Բազելի կոնվենցիայի ազգային համակարգող Արտակ Խաչատրյանը։
Հանդիպումն առաջին հնարավորությունն էր կողմերի համար վերանայելու Հավելված IV-ի փոփոխությունների առաջարկների նախագիծը։ Հանդիպման ընթացքում դիտարկվեց կայուն օրգանական աղտոտիչներից (POPs wastes) բաղկացած կամ դրանք պարունակող թափոնների էկոլոգիապես առողջ կառավարման (ESM) տեխնիկական ուղեցույցների առաջարկվող թարմացումները։ Վերանայվեցին էլեկտրական և էլեկտրոնային սարքավորումների (էլեկտրոնային թափոնների), թափոնների կապարաթթվային մարտկոցների (WLABs) և օդաճնշական անվադողերի թափոնների վերաբերյալ տեխնիկական ուղեցույցների չորս փաթեթ՝ ուղղություն տալու միջսեսիոն աշխատանքային խմբերին, որոնք կշարունակեն բարելավել ուղեցույցները։
Կողմերի կողմից հաշվի առնվեց Կոնվենցիայի ընդհանուր տեսլականն ու ռազմավարությունը նոր ռազմավարական շրջանակի միջոցով աշխուժացնելու առաջընթացը։ Դիտարկվեց նախկինում ձեռք բերված համաձայնության (PIC) ընթացակարգը բարելավելու ուղիներ, որպեսզի կողմերը պատշաճ տեղեկացվեն թափոնների անդրսահմանային տեղաշարժի վերաբերյալ։
Կողմերը կենտրոնացած էին արտահանողների՝ ծանուցումներ ուղարկելու ժամանակ ժամանակին պատասխաններ չստանալու երկարամյա խնդրի լուծման վրա։ Քննարկվեցին առաջարկվող բարելավումները՝ որոնք կարող են ներառել էլեկտրոնային մոտեցումներ և ազգային հաշվետվության ձևաչափի փոփոխությունների ընդունում՝ Կոնվենցիայի իրականացման և համապատասխանության հանձնաժողովին ավելի որակյալ տեղեկատվություն տրամադրելու նպատակով։
Ի վերջո, OEWG 14-ը երկար քննարկումներ է ձեռնարկել պլաստիկ թափոնների վերաբերյալ ապագա աշխատանքների վերաբերյալ՝ նպատակ ունենալով աջակցել պլաստիկ թափոնների վերաբերյալ Կոնվենցիայի հավելվածներում 2019 թվականի փոփոխությունների իրականացմանը։ Պլաստիկ թափոնների վերաբերյալ գործողությունների փաթեթի վերաբերյալ համաձայնություն ձեռք չբերվեց քիմիական վերամշակման տեխնիկական ուղեցույցների վրա աշխատանք սկսելու վերաբերյալ տարաձայնությունների պատճառով։ Կողմնակիցները պնդում էին, որ քիմիական վերամշակումը կարող է մեծ վնաս հասցնել առաջացած և վաճառվող պլաստիկ թափոնների քանակին, մյուսները համարում էին, որ դեռ վաղ է այս ոլորտում տեխնիկական ուղեցույցների վրա աշխատանք սկսել, քանի որ դեռևս պարզ չէ արդյո՞ք տեխնոլոգիան կլինի տնտեսապես իրագործելի, լայնորեն հասանելի և էկոլոգիապես առողջ։
Պատվիրակները ուշադրություն են դարձրել առաջընթացի հաշվետվություններին, կողմերին հրավիրելով մինչեւ 2024 թվականի օգոստոսի 31-ը լրացուցիչ մեկնաբանություններ ներկայացնելու՝ ուղեցույցի փաստաթղթերի և 2026-27 թվականների ծրագրի վերաբերյալ և խնդրել համապատասխան աշխատանքային խմբերին շարունակել մշակել ուղեցույցի փաստաթղթերի նախագիծը՝ COP 17-ում քննարկման համար։
OEWG-ը փորձագիտական աշխատանքային խմբին խնդրեց շարունակել իր աշխատանքը Հավելված IV-ի վերանայման վրա և մշակել փոփոխությունների վերանայված առաջարկներ, հավելելով, որ մշակվի նաև I և III Հավելվածների վերանայման վերաբերյալ առաջարկությունների նախագիծ։
OEWG 14 hանդիպումն անցկացվեց Բազելի կոնվենցիայի 17-րդ Կողմերի Համաժողովի (CoP17) Բյուրոյի հանդիպման հետ համատեղ հունիսի 29-ին։
Հանդիպման ժամանակ ի թիվս այլ հարցերի քննարկվեցին 2025 թվականին Բազելի կոնվենցիայի Կողմերի համաժողովի տասնյոթերորդ հանդիպման նախնական օրակարգը և նախապատրաստական աշխատանքները։
